Het Rampjaar 1672: boze burgers en wantrouwen in de politiek
Het jaar 1672 staat bekend als een rampjaar in de Nederlandse geschiedenis. Door veel historici wordt het jaar gezien als het begin van het einde van de Gouden Eeuw. De Franse dreiging van de Zonnekoning Louis XIV om de Nederlandse Republiek te veroveren was zo groot dat er besloten werd een groot deel van het land onder water te zetten om zo het machtscentrum in Holland te beschermen tegen de Franse opmars. Het leidde vanzelfsprekend tot veel onrust en onenigheid want niet iedereen kon zich vinden in deze rigoreuze oplossing waar de ene helft van Nederland veilig achter de Waterlinie zat en de andere helft overlopen werd door de Franse legertroepen.
Het muziekensemble Camerata Trajectina heeft het idee opgevat om hierover een muziekvoorstelling te maken met als titel ‘Redeloos, radeloos, reddeloos’. Ze maken gebruik van liederen uit het rampjaar zelf die commentaar geven op de gebeurtenissen. Omdat ze er echter al snel achter kwamen dat bijna al die liederen vanuit het volk onstaan zijn en vooral pro-Oranje waren, moesten ze een opzet vinden die recht doet aan de verschillende standpunten. Zo hebben ze presentator Hans Goedkoop en acteur Leendert de Ridder bereid gevonden om de rollen van Johan de Witt en Willem III op zich te nemen, terwijl het muziekensemble zelf de rol van het volk op zich neemt. Dit alles wordt op een multimediale wijze vormgegeven met veel video-projecties waarop via de liederen gereageerd wordt.
Wat de makers opviel tijdens het bestuderen van de liederen de gebeurtenissen in 1672 is dat het zo actueel aanvoelt. Vooral voor wat betreft de verhouding ten opzichte van de hogere overheden zijn er veel parallellen met de hedendaagse situatie rond de boerenprotesten, de klimaatcrisis en de Russische inval in Oekraïne:
[…] welke rol speelt het volk dat – zolang alles goed gaat – alleen aan het eigenbelang denkt, maar wanneer het mis loopt de leiders alle schuld in de schoenen schuift? Zijn wij slachtoffer of medeverantwoordelijk?
Benieuwd geworden naar ‘Redeloos, radeloos, reddeloos’? Ga naar de website van Camerata Trajectina voor de speellijst en tickets. En bekijk hieronder de trailer van de voorstelling.
~ ~ ~
In oktober probeer ik regelmatig stil te staan bij de artikelen op de site van de Maand van de Geschiedenis die gepubliceerd worden rond het thema van 2022: Wat een ramp!