How did medieval people think about face masks? A new blog post at @UniLeiden’s Medievalists Blog! => ‘What list yow thus youreself to disfigure?’ On medieval face coverings
Thijs Porck op twitter
Kunsthistorica Elizabeth den Hartog vraagt zich af hoe er over zeshonderd jaar teruggekeken zal worden op de beelden uit 2020 met mensen die mondkapjes dragen. Zij komt met die vraag omdat zij zelf onderzoek doet naar sculpturen uit de middeleeuwen met vrouwen die allerlei vormen van mond- of gezichtsbedekkende maskers dragen. En het schijnt nog niet zo makkelijk om daar een eenduidige verklaring voor te geven.
Den Hartog begint met een vergelijking te maken tussen een sculptuur van een man met gezichtsbedekking waar alles er op wijst dat dit tegen de koude is en verschillende sculpturen van een vrouw waarbij de stof zo dun is dat men de mond kan zien, dus het heeft een andere functie dan tegen de weersomstandigheden. Maar welke dan? Is het om haar het zwijgen op te leggen of is er een andere betekenis?
De gezichtsbedekking lijkt op een soort sjaal (Engels: ‘barbe’) die normaal gebruikt wordt door vrouwen die in de rouw zijn, nonnen of vrouwen op oudere leeftijd als teken van deugdzaamheid. Normaal is het de bedoeling dat je het op een zodanige manier draagt dat hals en bovenlichaam bedekt wordt.
Zijn de vrouwen die deze ‘barbe’ over hun mond dragen in diepe of permante rouw? Willen zij aangeven dat ze zich teruggetrokken hebben (achter hun masker) en afstand houden? En maakt het dragen van een mondmasker een vrouw daardoor onaantrekkelijk voor een mogelijk geïteresseerde partij? Deze en andere vragen (want er zijn ook voorbeelden van gezichtsmaskers die de mond vrijhouden) die Den Hartog de revue laat passeren in haar blogpost toont maar weer eens opnieuw aan dat het nooit kwaad kan het verleden erbij te halen om iets meer te begrijpen van onze huidige tijd.