Waarom hebben machthebbers angst voor de kracht van de literatuur? Lees het artikel van Lizet Duyvendak, universitair hoofddocent Letterkunde aan de Open Universiteit Nederland
De literatuur biedt mensen […] de mogelijkheid om een bestaand wereldbeeld af te breken, zowel op een positieve als negatieve manier. Een verhaal kan de manier waarop mensen de wereld zien, hun perspectief, veranderen. Dat is voor veel machthebbers onwenselijk en gevaarlijk.
Om te voorkomen dat literatuur deze (in de ogen van machthebbers) negatieve invloed kon hebben worder al van oudsher boeken weggehouden van het beoogde publiek, of er werd censuur toegepast. Maar schrijvers zijn niet voor een gat te vangen en wisten hun literaire talent zodanig toe te passen dat daar waar de censuur op de loer lag hun verhalen een diepere betekenis hadden die aan de oppervlakte vakkundig verborgen was.
Literatuur kan niet alleen gevaarlijk zijn voor machthebbers in de zin dat ze mogelijk revolutionaire acties zouden initiëren, het kan ook bevrijdend werken voor lezers die zich onbegrepen voelen en in een verhaal hun standpunt of geaardheid als ‘normaal’ zien. En tegelijk kan het de ogen openen voor de inlevende lezer die tot dan toe zich niet bewust was van de eigen blinde vlek.
Kortom, Lizet Duyvendak zet in een kort overzicht helder uiteen wat de kracht van literatuur kan zijn en hoe dat bij sommigen als een gevaar of bedreigend ervaren kan worden. Goed om in het achterhoofd te houden bij de cursus Inleiding Letterkunde waarmee ik in september ga beginnen.