20647 – dinsdag

Thema 1 – Adel, burgers en arbeiders

Na inleidende teksten variërend van hoe we een studieplan kunnen maken en tips over efficiënt leren tot wat cultuurwetenschappen is en een kennismaking met het boek van Philipp Blom neemt voor mij de studie daadwerkelijk een aanvang met de introductie van het eerste thema. Zoals gezegd is cultuurwetenschappen aan de OU een interdisciplinaire opleiding bestaande uit vier pijlers:

• cultuurgeschiedenis
• kunstgeschiedenis
• letterkunde
• filosofie

In deze oriëntatiecursus worden allereerst de vier disciplines afzonderlijk gepresenteerd en toegepast. Thema 1 met als titel ‘Adel, burgers en arbeiders’ gebruikt cultuurgeschiedenis als benadering om de ingrijpende maatschappelijke veranderingen die de modernisering rond 1900 met zich meebracht onder de loep te nemen. Niet verwonderlijk dat in de volgende drie thema’s de andere disciplines voorbij komen. Vervolgens krijgen we nog eens twee thema’s waarin bepaalde onderwerpen op een interdisciplinaire wijze bestudeerd gaan worden.

Thema 1 dus.

Om de verwachtingen van de beginnende student te managen worden meteen de leerdoelen opgesomd. Na de bestudering van dit thema

• bent u in grote lijnen bekend met de sociale en politieke verhoudingen in Europa rond 1900, in het bijzonder Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland
• hebt u kennis van de sociale en politieke verhoudingen binnen de Nederlandse maatschappij rond 1900
• kunt u uitleggen wat de discipline cultuurgeschiedenis inhoudt en welke ontwikkelingen zij heeft doorgemaakt
• hebt u enige ervaring opgedaan met het lezen van wetenschappelijke literatuur en het analyseren van bronnen uit de periode rond 1900.

Dat is te overzien. Mijn opgedane kennis van lichtjaren geleden toen ik geschiedenis studeerde in Utrecht is weliswaar diep weggezonken, maar ik heb het idee dat eenmaal losgewoeld het toch wel (fragmentarisch misschien) naar de oppervlakte zal opborrelen waar het hopelijk de nieuwe kennis kan aanvullen.

De teksten die we voor dit eerste thema voorgeschoteld krijgen zijn twee hoofdstukken uit het boek De duizelingwekkende jaren van Philipp Blom:

• 1900: De dynamo en de maagd
• 1901: Wisseling van de macht

en de volgende teksten in de reader:

• Wat is cultuurgeschiedenis? door Peter Burke
• ‘Feesten en beelden van het vaderland’ door Jan Bank en Maarten van Buuren, uit: 1900. Hoogtij van burgerlijke cultuur
• ‘Stand’ door Ileen Montijn, uit: Leven op stand, 1890-1940
• ‘Onze kleine Burgerij’, uit: Tilburgsche Courant, 10 maart 1908

Ik zal ze in deze volgorde de revue laten passeren als onderdeel van de blogserie Cultuurwetenschappen zodat je een idee krijgt wat er zoal aan bod komt. Wat ik nu al kan verklappen is dat het gevarieerde teksten zijn waar ik een hoop van heb opgestoken. Blijf dus regelmatig terugkomen voor nieuwe updates.

---