20141103

Mahatma Gandhi, de geweldloze bommenwerper

Bijna een jaar geleden (verzuchting: gaat de tijd zo hard? ja de tijd gaat zo hard) had ik er helemaal genoeg van en gooide mijn twitter-account bij het oud vuil waar ook al andere accounts (zoals van facebook, hyves, et cetera) lagen weg te roesten.

Het had twee effecten.

Ten eerste een onmiddellijk gevoel van opluchting. Waarom had ik dit niet veel eerder gedaan?

Maar een ander (pas later optredend) effect, eentje waar ik eigenlijk niet zoveel rekening mee had gehouden, was dat het toch ging kriebelen na een tijdje. Niet alleen wilde ik af en toe een mooi of interessant artikel delen, ook moest ik toegeven dat ik de updates van een enkele tweep toch wel miste. Dat ik per ongeluk mijn account weer activeerde heb ik toen ‘stiekem’ maar zo gelaten.

Wel is mijn twittergebruik drastisch afgenomen. Er zijn dagen (soms weken) dat ik de tijdlijn helemaal niet inkijk maar hooguit een mager stroompje eenrichtingsverkeer genereer door wat nieuwe blogposts te promoten. Alleen de maandagavond valt geregeld uit de toon vanwege mijn incidentele deelname aan de #blogpraat twitterchat.

Misschien dat het daardoor komt dat ik bij de spaarzame keren dat ik de tijdlijn weer eens doorscroll, ik me steeds vaker erger aan hoe er op elkaar ingehakt wordt bij de vele discussies die twitter rijk is. Het is in de meeste gevallen niet leuk om te lezen en bijna altijd gaat het niet zozeer om elkaar uit te leggen waarom men een bepaald standpunt aanhangt maar veeleer om de ander te beschadigen of te overschreeuwen.

Zo las ik onlangs een update van een tweep (die ik hoog heb zitten voor wat betreft haar integriteit) waarin zij een zekere mate van geweldloosheid betoogde (ik weet niet meer precies in welke context). Om dit argument wat verder te illustreren haalde ze een uitspraak aan van Mahatma Gandhi. Binnen de kortste keren werd ze aangevallen door een anoniem account die haar beschuldigde van hypocrisie omdat Mahatma Gandhi helemaal niet zo geweldloos was als wat men ons altijd heeft doen geloven. Althans dat was zijn stelling.

De integere tweep die ik hier niet verder bij name noem kreeg nauwelijks de kans om uit te leggen dat zij misschien een verkeerde quote van een verkeerd rolmodel had gebruikt (hoewel zij niet overtuigd was van het feit dat Mahatma Gandhi plots niet meer de prediker van geweldloosheid was die hij altijd schijnt te zijn geweest), maar dat het daar in feite niet om ging. Haar ging het om de boodschap van geweldloosheid die zij namens haarzelf wilde delen met haar volgers. Het was aan dovemansoren gericht. De anonieme belager bleef haar bestoken met hoe dom en hypocriet ze was vanwege die Gandhi-quote.

Een voor mij zoveelste typerend voorbeeld hoe het er vaak aan toe gaat op twitter.

Maar het zette me wel aan het denken. Was Mahatma Gandhi dan toch een stuk minder geweldloos dan ik altijd had geleerd? Ik besloot het later eens op te zoeken. Waar het niet meer van gekomen is.

Totdat afgelopen vrijdag de nieuwste editie van Historisch Nieuwsblad werd bezorgd. Op de voorpagina prominent een foto van Mahatma Gandhi en de verwijzing naar een artikel door Maurice Blessing over de ‘Goeroe met een dubbele boodschap’. Nieuwsgierig begon ik te lezen.

De belangrijkste conclusie die ik eruit haalde:

Gandhi kon en wilde gewelddadige confrontaties met de Britten niet vermijden – hij zocht ze op. Om succesvol te zijn had zijn beweging steeds nieuwe martelaren nodig. Hij bracht dat als volgt onder woorden: ‘De Wet van de Zelfopoffering is universeel. Om effectief te kunnen zijn, vraagt zij om het slachtofferen van de moedigsten en hen die het puurst zijn.’ Hij bleef de Indiërs dan ook ’trainen in geweldloosheid’, door ze aan te moedigen ‘zich onder paardenhoeven te laten vertrappen of zich door knuppels bont en blauw te laten slaan.’

p.29, Historisch Nieuwsblad nr. 11

Oftewel, Gandhi zorgde er wel degelijk voor dat bewust de confrontatie werd gezocht met de Britten. Hij had martelaren nodig die konden dienen om meer (buitenlandse) aandacht voor zijn zaak te genereren. Er vielen geregeld dodelijke slachtoffers te betreuren en in die zin kun je zeggen dat Gandhi bloed aan zijn handen heeft gehad.

Het kan trouwens nog erger.

In de eerste versie van de game Civilization zat een bug die er voor zorgde dat het personage Gandhi (opgevoerd als de meest vredelievende van alle personages) zich kon ontwikkelen tot een agressieve leider die bij het minste of geringste met nucleaire bommen ging smijten. De fout zat ‘m in een stukje code waar landen die een democratie uitriepen beloond werden door hun leiders vredelievender te maken. Deze leiders hadden namelijk een zogenaamde agressiviteits-ranking. En Gandhi begon het spel met een ranking van 1, om uitdrukking te geven aan het wijd verbreide idee van zijn vredelievende inborst. Probleem was dat de code een aftrek gaf van 2 punten, waardoor het stukje foutieve code de ranking niet op 0 zette, maar helemaal bovenaan. Met welgeteld 255 agressiviteitspunten. Vanaf dat moment was Gandhi de meest gewetenloze schurk van alle wereldleiders.

In latere versies van Civilization heeft Gandhi (als een vorm van ‘inside joke’ of ‘easter egg’) nog steeds enkele agressieve trekjes.

Misschien dat de anonieme tweep met deze virtuele Mahatma Gandhi in de war was.

UITGELICHT want SHARING is CARING

A blog about blogging – door Matt Haig

Here is the thing I said that caused most offence:
“There is too much positivity in the book world. Esp in book blogs and on YouTube. Books can’t all be good can they?”
As well as:
“We need a critical culture in books. We need for people to say what they want about a book, for a healthy book culture.”
And possibly:
“Books are ideas. They are debate starters. They are conversation starters. They are meant to spark a range of opinion.”

Some people agreed with this. Some didn’t. Both positions are fine. But then some people got very heated, both publicly and in my DM box.

~ ~ ~